Achteraan in de kerk van Wulpen hangt, heel onopvallend, een witte grafsteen. Een steen van driehonderd jaar oud.
Het boek Een heftig leven is een zoektocht naar de vrouw die ooit onder die grafsteen lag: Marie Beun.
Tij-dingen dook in dat verleden met schrijfster Myriam Zelderloo.
In 1644 wordt in Wulpen een meisje geboren met de naam Marie Beun. Ze groeit op in een warm nest op een kleine boerderij, maar in Frankrijk komt Louis XIV aan de macht. Dreiging en oorlog worden zo een constante in het leven van Marie.
Tij-dingen: Marie Beun haalde de geschiedenisboeken niet. Waar vond je informatie over haar?
Myriam Zelderloo: "Klopt, over 99 procent van de mensen werd drie eeuwen geleden nooit iets opgetekend. Kroniekschrijvers vonden hen te gewoon. Toch vind je veel genealogische data (genealogie is de wetenschap die zich bezighoudt met stamboomonderzoek, red.) in doop- en parochieregisters, notariële akten, beschrijvingen van erfenissen…. In Koksijde zijn mensen intensief bezig met het uitvlooien van die archieven en ik maakte gebruik van hun werk. In combinatie met de geschiedenis van de streek en Vlaanderen kreeg haar leven vorm."
T-d: Zou je in de tijd van Marie willen leven?
Myriam: "Dat zou pas een uitdaging zijn. Leven in de polders, dicht bij de zee, de verten die alleen worden ingenomen door natuur. Op een grote hofstee wonen met honden en paarden, vanzelf bij een hechte groep mensen horen en de uitdaging om moeilijkheden aan te pakken… Ik zou daarvan genieten, maar oorlog maakt mij bang en kwaad. Wellicht zou ik protesteren als de pastoor zegt wat mag en wat niet. En het zou keihard zijn zonder al het comfort van nu."
T-d: Wat vind je zelf het meest opmerkelijke feit uit haar leven?
Myriam: "Beslissingen van mensen dichtbij of veraf hadden een grote impact op haar leven en hoe ze daarmee omging was heel knap. Ook de natuur kon onbarmhartig toeslaan. Ze aarzelde niet en kwam in actie. De gang van het leven dwong haar als vanzelfsprekend tot liefde. Mooi toch!"
Over 99 procent van de mensen werd drie eeuwen geleden nooit iets opgetekend
T-d: Het verhaal speelt zich af in Koksijde. Als K-ambassadeur ken je onze gemeente heel goed?
Myriam: "Koksijde heeft veel prikkelende plekken waarover ik of mijn collega-gidsen boeiend vertellen. Daarnaast heb je nog het NAVIGO-museum, het Abdijmuseum en de natuur. Ik leer elke dag nieuwe dingen via de Facebook-groepen die berichten over Koksijde. Er blijft veel om aan te boren zoals woningen met waardevolle architectuur of bunkers uit beide wereldoorlogen. Op de begraafplaatsen liggen mensen met levensverhalen om u tegen te zeggen. Het stopt niet, nooit. Als ik het eventjes niet meer weet, kan ik terecht bij mijn mentor, Huguette Deck. Van haar heb ik veel geleerd. Natuurlijk kreeg ik een stevige basis mee tijdens mijn opleiding, van het team Cultuur & Erfgoed."
T-d: Heb je een favoriete plek in Koksijde?
Myriam: "Zonder enige twijfel Ten Bogaerde. Die plek heeft iets magisch. De eeuwenoude geschiedenis en de hedendaagse invulling van de verschillende gebouwen is zó knap. Wist je dat de restauratie van de schuur naar een kunstencentrum een prestigieuze Italiaanse prijs in de wacht sleepte? De monumentale beelden van Grard, de natuur rond de site, Brouwerij Sint-Idesbald… het klopt allemaal. Als ik eentje mag toevoegen, is dat de kerk van Wulpen. De combinatie van de acht eeuwen oude toren met de heropbouw uit de 19e eeuw is prima geslaagd. Volgens mij vind je in Vlaanderen geen mooiere dorpskerk. Ik fiets er vaak naartoe om ‘s middags een boterham te eten op de bank in het zonnetje."
Een voormoeder is een vrouwelijke voorouder
T-d: Wat is de betekenis van de ondertitel: voormoederen?
Myriam: "Een voormoeder is een vrouwelijke voorouder, een woord dat niet bekend is. Het werd pas in 2019 opgenomen in de Van Dale. Het woord voorvader kent iedereen. Verwantschap opzoeken via de vaderlijke lijn is eenvoudig want je zoekt naar een familienaam. Het leek er lange tijd op dat alleen het mannelijk Y-chromosoom belangrijk was in de afstamming. Vandaag krijgt de kant van de moeder ook aandacht, want anders heb je maar de helft natuurlijk. Zoeken naar de moederlijke stamlijn is een uitdaging want de familienaam wijzigt elke generatie. Marie Beun is een belangrijke voormoeder."
T-d: Marie werd behoorlijk oud: 78 jaar. Ze doorstond de troebele tijden waarin ze leefde dus goed?
Myriam: "Ja, ze was op vele vlakken sterk. Als je bedenkt wat je in die tijd nodig had om zo oud te worden, is de lijst lang. De vergelijking met het gemak waarmee wij nu een hoge leeftijd bereiken is moeilijk. Een portie geluk mag nooit ontbreken en alles is relatief, tijdsgebonden."
T-d: Veel van Maries afstammelingen wonen nog in Koksijde. Heb je met een aantal van hen gepraat?
Myriam: "De voorzitter van Familiekunde Westkust, Joeri Stekelorum, vond op een bepaald ogenblik vierduizend afstammelingen waarvan een groot aantal uit Koksijde. Hij somde familienamen op die mij heel bekend in de oren klinken. Eerlijk gezegd, ik stond eventjes perplex. Ik heb zeker al gepraat met mensen wier voormoeder Marie is, zonder het te beseffen. Binnenkort komt iedereen dat te weten. De lancering van mijn boek op zaterdag 22 april maakt deel uit van een programma waarin dieper wordt ingegaan op de geschiedenis van de streek ten tijde van Marie en over haar nakomelingen vandaag in Koksijde en de regio. Ik verklap alvast één naam van buiten Koksijde: fotograaf Michiel Hendryckx."
K-ambassadrice Myriam Zelderloo verdiepte zich in de geschiedenis van Marie Beun.
Op zaterdag 22 april om 10.30 uur stelt ze haar boek voor in cultuurcentrum CasinoKoksijde.
Het boek vind je in elke boekhandel voor 21,99 euro. Uiteraard kan je op 22 april ook een exemplaar kopen. En het laten signeren.