De oudste bescherming tegen de warme zomerzon is ook nog steeds de efficiëntste: het bladerdak van mooie schaduwbomen.
De meest voor de hand liggende schaduwbomen hebben een eerder brede dan hoge kruin en zetten daardoor niet je hele huis of tuin in de schaduw.
Natuurlijke zonnewering
Opgelet: de hoogte en breedte die staan op het label van de boom, zijn richtlijnen. Het uiteindelijke formaat is afhankelijk van de grondsoort, licht en andere factoren. Alle bomen en heesters blijven – ook als ze volwassen zijn – doorgroeien. De groei stopt pas als de boom doodgaat. Een jonge boom groeit vooral in de hoogte, een oudere vooral in de breedte.
Hou rekening met de grootte van je tuin
Hoe kleiner de tuin, hoe groter de impact van een boom op de hoeveelheid licht in de tuin. Als je een kleine tuin hebt, kies je daarom best een bladverliezende boom, dan heb je in de winter nog wat licht in huis. Ook bomen met een open kroon, zoals een Gleditisia triacanthos (valse Christusdoorn) of Acer davidii (slangenbast-esdoorn) laten nog voldoende licht door om ook onder de boom iets te planten. Een boom met een compacte, dichte kroon, zoals Morus alba ’Macrophylla’ (grootbladige moerbei) of Catalpa bignonioides ’Nana’ (bolcatalpa) laat weinig licht door: werkt wel goed als parasol in de zomer.
Ondertussen bestaan er veel manieren om je tuin af te sluiten en om ongewenste zonnestralen buiten te houden. Denk maar aan screens, rolluiken en zonneschermen. Maar de oudste bescherming tegen de zomerzon is nog steeds de efficiëntste: het bladerdak van schaduwbomen.
De meest voor de hand liggende schaduwbomen hebben een eerder brede dan hoge kruin en zetten daardoor niet je hele huis of tuin in de schaduw.
Wie onmiddellijk resultaat wil, kan ervoor kiezen een al flink uit de kluiten gewassen boom te planten. Je vindt er in kwekerijen, waar ze goed en grondig zijn voorbereid om na ettelijke jaren de verhuis te maken naar jouw tuin. Ze hebben namelijk een compact wortelstelsel dat in verhouding is tot hun kruin. Tijdwinst gegarandeerd, al hangt er wel een prijskaartje aan vast.
De meest voor de hand liggende schaduwbomen hebben een eerder brede dan hoge kruin en zetten daardoor niet je hele huis of tuin in de schaduw
Minder omvangrijk dan de traditionele schaduwbomen, zijn dak-, lei- of schermbomen. Ze filteren eveneens het zonlicht en zorgen voor een frisse schaduwplek in tuin of op het terras.
- Dakboom: bij een dakboom vormen de gesteltakken een perfect horizontale structuur met ongeveer de oppervlakte van een flinke parasol. De zonwerende werking is dan ook vergelijkbaar, net als hun ideale positie om de zon van je terras en ramen weg te houden. Waar je een dakboom het best plant, test je uit met een parasol van ongeveer dezelfde omvang.
- Leiboom: een leiboom heeft dan weer een verticale structuur, met gesteltakken die mooi parallel lopen. Maar je kan ze ook in waaiervorm aan een frame binden om de groei zo te sturen. Initieel is hun zonwerende oppervlakte zo’n 2 meter breed en 1,30 meter hoog, al kan die oplopen tot een hoogte van 4,50 meter boven het grondniveau van je terras of gazon.
- Schermbomen: dit zijn varianten van leibomen. Hun vlakke en strakke scherm bestaat uit een wirwar van takken en zijscheuten die kriskras door elkaar groeien. Je kan ze het best vergelijken met een haag, maar dan een die op een hogere (boom)stam staat.
Op het vlak van zonwering steken dakbomen boven de andere twee soorten uit. Op het warmste moment van de dag valt de schaduw van lei- en schermbomen tot zo’n 4 meter van de stam. Ze moeten dus al dicht tegen je woning staan om effect te hebben. Dakbomen vangen de stralen van de hoge zomerzon breder en wijder op, waardoor je een grotere schaduwplek krijgt.
Hoogte van de stam
Een andere belangrijke factor in je keuze tussen een dak-, lei- of schermboom is de hoogte van de stam. Want je wil in alle comfort van je terras genieten zonder dat je je iedere keer moet bukken als je de tuin in wandelt. Daarom ga je het best voor een takvrije hoogte van minstens 2,2 en liefst zelfs 2,4 meter.
Groenblijver of niet?
Bomen die pas laat bladeren krijgen, hebben ook een streepje voor. Ze laten je tot eind april of begin mei van de lentezon genieten en gaan vanaf de zomer in volle beschermmodus. Met dat criterium in het achterhoofd kan je wintergroene bomen van je lijst schrappen. Die zijn alleen nuttig als je het hele jaar door een scherm nodig hebt, bijvoorbeeld om privacyredenen.
Onderhoud
Dak- en leibomen moet je elk jaar opnieuw kaal snoeien, meestal in de winter. Schermbomen kort je beter wat vaker in. Hier volg je het snoeischema van gewone hagen