Tentoonstelling: Laat je verrassen door de tekens en symbolen van de Duinheren

Volgens de socioculturele context krijgt elk teken een specifieke betekenis en dat is wat de semiotiek of de tekenleer onderzoekt. Sommige tekens zijn eenduidig. Ze zijn gebaseerd op afspraken en maken het mogelijk begrippen, ideeën, verhalen te delen. Zo dragen inscripties op grafstenen bij tot de herinnering aan de overledene. Sommige tekens zijn duidelijk, andere minder. Herkenbaar voor ingewijden, maar niet voor iedereen.

Fictie vs werkelijkheid

Eeuwenoude symbolen veranderen van betekenis in tijd en ruimte. De draak wordt in het Westen gelinkt aan het kwaad en onder meer bestreden door Sint-Joris. In Azië wordt de draak geassocieerd met verwekking, vruchtbaarheid en activiteit. Zelfde beeld, andere betekenis. Veel fictieverhalen gebruiken tekens en symbolen. Bestsellers geven ze één interpretatie. Zo ontstaat een beeld dat blijft hangen, maar of dat de waarheid is? Ook bij de interpretatie van de vondsten op de site van de Duinenabdij bestaat dat gevaar. Voor veel stukken zijn de herkomst en de context duidelijk en kunnen we ze duidelijk als religieus of wereldlijk (niet-religieus, red.) onderscheiden. Misschien ook beide en versmelten ze tot een verwonderend fantasievol, mysterieus wereldbeeld. Deze opstelling belicht deze aparte categorieën.

Oorkonde uit 1228 voor het eerst te zien

Een topstuk. De zegels garanderen de echtheid van het document. Ze symboliseren de autoriteiten die de materiële oorkonde afleverden. Soms gebruikten die nog een tegenzegel tegen misbruik en vervalsingen. Een stempel voor zo’n tegenzegel van de Duinenabdij werd recent herontdektbij het herverpakken van de muntcollectie.

Natuurlijk werden er op het domein van de abdij O.L.V. Ten Duinen veel religieuze symbolen aangetroffen. Symbolen uit onze christelijke cultuur, die doorheen de eeuwen bewaard zijn. Toch is er ook dan soms een dubbele betekenis. Het vroegchristelijke symbool van de lelie , afgebeeld als bloem, bijvoorbeeld verwijst naar de onschuld en de maagd Maria. De fleur-de-lys of de Franse lelie is ook het symbool van de Franse koningen. Hoe zit het dan met de gestileerde lelie op de tegeltjes, gevonden in de Duinenabdij?

Wisselende betekenissen

De kerk nam veel oude symbolen over en gaf ze een nieuwe betekenis. Dat geldt zeker voor vissen. Natuurreligies verwezen hiermee naar de vruchtbare natuur en gebruikten ze bij offermaaltijden. Vandaag verwijzen vissen binnen de christelijke cultuur naar Christus. Ook die komen meermaals op tegels voor.

De inhoud of de wisselende betekenis van deze tekens moet je binnen de juiste historische context begrijpen. Sommige zijn nog altijd gehuld in de nevelen van de tijd. Er blijven mysteries, zoals de raadselachtige steen met allerlei tekens, die Karel Biddeloo inspireerde voor de verhalen van de Rode Ridder in de Duinenabdij. Wat maak jij er van?

Laat je verrassen en ontdek tekens en symbolen die je nog nooit zag. Maak kennis met hun functie en duik in de mysteries van het verleden. Ontdek en beleef de fascinerende wereld van de Duinheren en de rijke collectie van Abdijmuseum Ten Duinen. Een onuitputtelijke bron aan verhalen en mysterie…

Begin 2020 verkoos het publiek massaal Tekens en symbolen als thema voor de expo. Nu pakt het museum uit met een aangepaste opstelling, met bijzondere aandacht voor de eigen collectie. Sommige stukken worden deze zomer voor het eerst tentoongesteld.

Praktisch: ontdek de opstelling Tekens & Symbolen van 26 juni tot 9 januari 2022 in het Abdijmuseum Ten Duinen.