Tijdens de eerste week van de paasvakantie werd op de site van Ten Bogaerde archeologisch vooronderzoek uitgevoerd. De resultaten van dat onderzoek zijn verrassend en veelbelovend.
De kerkschuur werd gebouwd tussen 1605-1608. Op dat ogenblik waren de Duinheren op Ten Bogaerde volop bezig met de uitbouw van een nieuwe abdij. De oude ruïnes van de Duinenabdij lieten ze, na de verwoestingen eind 16e eeuw, achter om op Ten Bogaerde een nieuw bestaan uit te bouwen. De bouw van de abdijkerk kaderde in dat plan. Tot 1627 bleef Ten Bogerde hun nieuwe thuis, daarna verhuisden ze naar Brugge. Het kerkgebouw werd sindsdien nog behoorlijk wat aangepast.
Lege grafkelder
Ter voorbereiding van de restauratie moet heel wat afgetoetst worden, vandaar dat archeologisch vooronderzoek (met een aantal proefputten en hulp van archeologiebedrijf BAAC-Vlaanderen). Die geven een inzicht in de bouwwijze van de kerkfunderingen. In die proefputten zijn geen oudere bouwstructuren gevonden dan uit het begin van de 17e eeuw, hoewel er wel wordt verwacht om in de opeenvolgende archeologische lagen middeleeuwse structuren te ontdekken. De resten in de bodem zijn wel verrassend goed bewaard.
Tijdens de voorbereidende werken werd in het kerkgebouw een lege grafkelder gevonden. Door de ligging van het graf, centraal in de kerk, behoorde de grafplaats toe aan een hooggeplaatste persoon. Dat zou een abt, een hoge geestelijke of zelfs een leek kunnen zijn. Zo weten we dat de abten André Duchesne (1606-1610) en Adriaan Cancellier (1610-1623) in de kerk werden begraven voor ze – in de 17e eeuw – werden herbegraven in de kapittelzaal van de abdij in de Potterie (Brugge).
Torenconstructie gevonden
De oostelijke aanbouw is opmerkelijk diep gefundeerd en dat wijst op een belangrijke historische constructie. "Dit zette ons aan om de bouwgeschiedenis van de kerkschuur te herbekijken", zegt archeoloog Alexander Lehouck. "Het liet ons toe in de oostelijke aanbouw een torenconstructie te herkennen van twee bouwlagen onder een dak. Die toren wordt zelfs in geschreven bronnen vermeld, kort nadat tegenabt Arnold Terrasse (1678-1683) het op Ten Bogaerde voor het zeggen had. Ze werd blijkbaar in zijn opdracht gebouwd. Kort erna, omstreeks 1685, werd de kerk samen met de toren omgebouwd tot kerkschuur. Sindsdien bleef het gebouw grotendeels onveranderd, hoewel oorlogsschade ertoe leidde dat de bouwconstructies moeilijker leesbaar zijn."
Extra archeologisch vooronderzoek staat op de planning, zowel aan de kerkschuur als in loods De Geyter. Het vooronderzoek zou tegen het bouwverlof klaar moeten zijn.
