Dat netten belangrijk zijn voor de meeste vissers, begrijp je wel. Anno 2021 worden de meeste netten met machines gemaakt en toch is in het maritiem onderwijs netten breien nog altijd een vak. Logisch ook. Aan boord moet je een herstelling snel kunnen uitvoeren. Ook onze strandvissers, die netjes leggen of kruwen, weten hoe je een gat of een scheur herstelt.

Geen (ave)rechtse steken voor onze vissers. Zij praten over driebeen, school of maas.

Deel op

Een sociaal gebeuren

Mannen, vrouwen en kinderen: in visserijkringen konden ze vroeger allemaal netten breien. Zowel aan boord als aan wal werden netten regelmatig gecontroleerd en indien nodig hersteld. Aan wal koppelde men vaak het nuttige aan het aangename: netten breien gebeurde in groep en in combinatie met keuvelen, roken, lachen en delegeren. Het sociale aspect van dit ambacht was niet te onderschatten. Vanaf de jaren 1950-1960 worden netten machinaal geproduceerd. Tot op vandaag blijft netten breien één van de basisvaardigheden in de visserij. Manuele herstellingen behoren nog steeds tot de orde van de dag.

Kan je niet wachten? Bekijk dan de instructiefilmpjes die team-NAVIGO maakte.

Je ziet de belangrijkste handelingen van het ambacht

Netten breien

De essentiële benodigdheden

Oorspronkelijk werden alle visnetten gemaakt uit natuurvezels. Deze materialen werden beschermd tegen rotting en beschimmeling door ze onder te dompelen in een afkooksel van water en boomschors. Vanaf de jaren 1900 maakte een nieuw materiaal zijn opmars: perlon. Deze mix van katoengaren en nylon wordt vandaag nog steeds gebruikt in de strandvisserij. Tegenwoordig is de visserij volledig overgeschakeld naar kunststof garen. Het laatste nieuwe snufje, Dyneema, is een sterke slijtvaste kunststofvezel met weinig rek.

De naalden zijn breed, plat en lang. Ze moeten zowel buigzaam als taai zijn. Vroeger was hout de meest vanzelfsprekende materiaalkeuze. Later werd dat kunststof. Uitzonderlijk zijn de ijzeren exemplaren: die worden gebruikt voor de netten met de allerkleinste mazen. In het midden van de breinaald steekt een langwerpig spietje uit waarrond het breigaren werd gelegd tijdens het breien: het lipje of tongetje. Ook een maatstok mag niet ontbreken bij het maken van netten: het zogenaamde breispaantje of breihoutje. Dit is een klein, uitgehold stukje hout dat wordt gebruikt om de grootte van de mazen te bepalen.

Zelf eens proberen?

Het NAVIGO-museum organiseert opleidingen netten breien. Vissers leren hun eigen net herstellen én een volledig net breien. In 2020 ging de opleiding niet door, maar van zodra het weer kan en mag, organiseert het museumteam weer een lessenreeks. Wil jij dit ambacht ook onder de knie krijgen? Geef je naam door via info@navigomuseum.be. Het museumteam brengt je dan als eerste op de hoogte.