Paardenvissers en de Garnaalfeesten: al 70 jaar met elkaar verbonden. Als vis en water of als garnalen en tomaten.

De redactie van Tij-dingen wapende zich met een zuidwester en een stel stevige laarzen om twee van onze paardenvissers op te zoeken.

Nele Bekaert en Eddy D'Hulster ruilen graag de veilige haven van hun zetel voor de stevige rug van hun trekpaard.

Tij-dingen: de Garnaalfeesten zijn een hoogdag voor de paardenvissers?

Eddy D'Hulster: "Zeker. Meer dan 50 edities maakte ik al mee. Een weekend waarin de paardenvissers kun passie en inzet tonen aan het publiek. Met op zaterdag de wedstrijd garnaalvissen en op zondag de optocht als ridder van de zee tussen de honderden toeschouwers."
Nele Bekaert: "Het is een feest voor iedereen. Veel ambiance van de zaterdagmorgen tot de zondagavond. De paardenvissers staan centraal omdat we de publiekstrekkers zijn. Er heerst een grote verbondenheid, zowel met inwoners als toeristen."

T-d: Wat is jouw mooiste herinnering aan de Garnaalfeesten?

Nele: "Mijn eerste stoet was wel speciaal, ik wist niet wat te verwachten. Ik wandelde ofwel elk jaar mee (met volksdansgroep Zannekin of met kruiersvereniging De Slepers) of ik stond aan de zijlijn. Maar als paardenvisser erbij zijn, heeft toch een extra dimensie. Mensen kijken uit naar die grote boerenpaarden."
Eddy: "Tijdens de Garnaalfeesten komen alle actieve paardenvissers samen. Het is een moment om onze ervaringen van het afgelopen visseizoen uit te wisselen met de nodige overdrijvingen van het aantal gevangen kilo's en de grootte van de tongen. (lacht) De vriendschappen worden natuurlijk ook bezegeld met de nodige pintjes."

T-d: En aan het garnaalvissen in zijn geheel?

Eddy: "Het zalige gevoel van vrijheid, op mijn paard voel ik me een koning met de zee als mijn landgoed."

T-d: Wat zijn de beste maanden om op garnalen te vissen?

Eddy: "Normaal starten de vangsten half maart, begin april tot eind juni. In de zomermaanden is het strandwater te warm. Van half september tot half december schieten we terug in actie. Volgens mij is oktober de beste maand, maar het is zeker geen exacte wetenschap. (lacht)"
Nele: "Oktober en november zijn inderdaad de beste maanden, maar mei is ook niet slecht." Eigenlijk vissen we het hele jaar door. Behalve als het vriest, dan is het te glad voor onze paarden en een beetje te koud voor ons ook. (lacht)

T-d: Zijn er minder garnalen dan vroeger?

Eddy: "Ja. Ik noteer altijd mijn dagelijkse vangsten en op een paar uitschieters na zijn de vangsten altijd minder dan vroeger."
Nele: "Ik heb ook  de indruk dat er minder garnalen zijn dan in het begin dat ik viste. Is dat door de opwarming of het elektrisch vissen (nu verboden, red.) of zijn er gewoon minder garnalen? Geen mens die het weet. Misschien komen de goede tijden wel terug?"

T-d: Heb je een favoriete plek om te vissen?

Nele: "Mijn favoriete plek is Sint-André. De weg ernaar toe is al prachtig. Met paard en kar volop tussen de duinen, zalig! Op Sint-André zijn er ook minder toeristen, dat maakt dat het soms aangenamer is. Als we privé vissen, hebben we niet altijd zin om veel toeristen te zien. Bij de ritten voor de gemeente is dat anders, dan is het echt voor toeristen dat we gaan."
Eddy: "Een paar. Op ons strand in Oostduinkerke hebben we drie zandbanken: de Kordeelbank, de Stakkebank en de Spanjaardbank. We vissen dan in de kellen (lagunes) voor die bank en dat zijn de beste plekken om garnalen te vangen. In het voorjaar vangen we garnalen dichterbij het strand, in het najaar moeten we dieper de zee in, richting Spanjaardbank."

T-d: Wat vind je het moeilijkste aan het paardenvissersleven?

Eddy: "De combinatie tussen je beroepsleven en het leven als paardenvisser. Vroeger kozen mensen die voor hun hoofdberoep al een paard nodig hadden voor de paardenvisserij zoals kolenhandelaars, melkboeren, voermannen en landbouwers. Ze deden dat dan in bijberoep wanneer hun hoofdberoep het toeliet. De tijden zijn natuurlijk veranderd en nu is de combinatie nog moeilijker."
Nele: "Het neemt veel tijd in beslag. Twee keer per dag geven we onze paarden eten en gaan vissen (privé) duurt snel acht of negen uur. Je doet dat niet eens tussendoor. Dat combineren met een fulltime job en drie kinderen is een uitdaging."

T-d: Nele, je was de eerste vrouwelijke paardenvisser. Vormde dat een extra drempel?

Neme: "Eigenlijk ben ik niet de eerste vrouwelijke paardenvisser, wel de eerste die erkend is door de gemeente. Ik heb een traditie doorbroken. Ik heb me extra moeten bewijzen dat ik het kon en zou volhouden. Maar ik heb nooit die drempel ervaren, ik voelde mij niet anders dan de anderen. Ondertussen ben ik opgenomen in de groep en – hoera – ik ben niet meer alleen als vrouw."

T-d: Is het een stoere mannenwereld of valt dat nog mee?

Nele: "Het is nog een mannenwereld. We zijn uiteindelijk maar met twee vrouwen op veertien garnaalvissers. Maar intussen hebben ze ons wel in de groep opgenomen. Af en toe komen er wel schuine grappen en daar kan ik ook hartelijk om lachen."

T-d: Vangen jullie nog andere zaken behalve garnalen?

Eddy: "Zeker. Elke Noordzeevis zakt in bepaalde periodes af naar de kust en belanden zo in onze netten. Algen, zeewier en schelpen halen we dikwijls boven. Het huishoudelijk afval is fel verminderd, maar dat spoelt gewoonlijk aan op het strand."
Nele: "Er is inderdaad soms bijvangst, maar dat is minimaal. Meestal gaat het dan om tong, af en toe een pijlinktvis en vorige zomer zaten er twee hondshaaien in mijn net. Ooit ving ik een verdwaalde zalm. Wat wel (steeds meer) voorkomt, zijn pietermannen. Daarvoor heb ik een kocher (tang) in mijn jas, om ze eruit te pikken."

T-d: Word je beter in garnalen vissen met de jaren?

Nele: "Uiteraard is ervaring een meerwaarde. Je begint de plekken te kennen waar de garnalen zitten. Geluk speelt ook een rol. We kunnen met drie paarden naast elkaar lopen en dat de ene toch aanzienlijk meer vangt dan de andere. Als je juist in een school garnalen loopt, heb je chance. Ervaring komt vooral van pas als er iets gebeurt. Je leest je paard al rijdend, je voelt het als er iets niet in orde is."
Eddy: "Ervaring speelt een grote rol. Als de jonge gasten naast de oude rotten vissen, dan laten die laatste zich niet uit de weg drummen. We zorgen ervoor dat onze beste plekjes niet worden afgesnoept. De gedachte daarachter? Ze leren het wel al doende, want er bestaat geen handleiding voor paardenvissers. Leren is met vallen en opstaan. Ze moeten stelen met hun ogen."

T-d: Smaken onze garnalen anders dan die uit Oostende? Of buitenlandse?

Eddy: "De onze zijn duizend keer beter. Ze zijn ambachtelijk gekookt met vers zeewater en niet machinaal op de boot. Ze moeten ook de dag zelf worden opgegeten, geen bewaarmiddelen dus zoals de commerciële garnalen. Eenmaal peerdegernoars, nooit hin andere mi. Vraag het maar aan de mensen die ze proeven."
Nele: "Uiteraard! Onze Oostduinkerkse garnalen zijn de beste! De grondsoort geeft een verschil in smaak, maar ook de manier van koken. Bij garnalen gevangen met een boot wordt eigenlijk alle vangst samen gekookt en dan pas gezuiverd. Paardenvissers triëren de vangst eerst zodat alleen de garnalen overblijven voor het koken. Door dat systeem heb je een extra zuivere smaak."

T-d: Zouden jullie toppers zijn in het BK garnaalpellen?

Nele: "Een topper niet, maar ik zou zeker wel mijn vrouwtje staan. Zelf moet ik wel bekennen dat ik niet zoveel garnalen pel, ik heb een fantastische schoonmama (Viviane Mortier) die dat goed kan en graag doet. Zij eindigde vorig jaar in de top-5 van het BK garnaalpellen. Dit wil iets zeggen, ."
Eddy: "Nee. Ik kan het wel, maar dat is 't. (lacht)"

T-d: Jullie zoeken nog begeleiders om te helpen bij het garnaalvissen?

Eddy: "We zoeken nog mensen die willen helpen om de orde en veiligheid te handhaven rond onze paarden. We voorzien een opleiding daarvoor. Daarnaast zoeken we ook nog een vrijwilliger voor de openbare netheid na onze passages op het Astridplein en de Zeedijk en tijdens onze demonstraties."