Elk voorjaar voert het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust onderhoudswerken uit op het strand. Waarom verplaatsen we duizenden tonnen zand? Vooral om de veiligheid te garanderen en Koksijde te beschermen tegen zware stormvloeden.
De zandopspuitingen aan de kust beschermen ons tegen overstromingen. Dat blijkt uit het CREST-onderzoeksproject, aldus het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ). Hoewel er bij zware winterstormen soms zandkliffen ontstaan, versterken die volgens de onderzoekers de stranden, de zeedijken en de duinen.
"Telkens als er van die kliffen zijn, volgt er heel wat kritiek", vertelde Jan Seys van het VLIZ in 2019 in Het Laatste Nieuws."Ze wekken de indruk dat zandopspuitingen zinloos zijn en letterlijk zand naar zee dragen." Dat is niet zo. Resultaten tonen aan dat het strand na een storm deels spontaan herstelt in de daaropvolgende maanden. De voorbije decennia steeg de zee al met 20 cm. Of die tegen 2100 zal stijgen met meer dan 1 m, hangt van ons af. Hoe hoger de zee stijgt, hoe meer dit kost."
Groenonderhoud
Duinen zijn onze natuurlijke zeewering, we dragen er dus best zorg voor. Regelmatig verwijdert het agentschap zogenaamde exoten uit onze duinen. Dat zijn struiken die de natuurlijke begroeiing van duinen zoals biestarwegras en helmgras verhinderen. Door de niet-inheemse struiken te vervangen door streekeigen helmgras zorgen we voor een biologische rijkere en mooiere duin.
Helmgras is dankzij zijn diepe wortels en snelle groei één van de beste zandvangers van het plantenrijk. De duingebieden worden op die manier nog steviger om ons te beschermen tegen zware stormvloeden.
Kustvisie, meer dan kustbescherming
De Vlaamse overheid wil onze kust beschermen. Een must, want ons klimaat verandert. De huidige bescherming volstaat niet en dus zijn werken nodig om ons zeker tot 2050 te beschermen tegen een zeespiegelstijging van 30 centimeter. Dat gebeurt via het Masterplan Kustveiligheid.
Kustvisie bouwt verder op dat plan en wil onze kust en het achterland nog minstens 100 jaar beschermen. Kustvisie geeft twee mogelijkheden om onze strandzones te beschermen tegen toekomstige zeespiegelstijgingen t.e.m. 3 meter: 'Ter Plaatse' en 'Zeewaarts' – allebei technisch haalbaar. In beide plannen zit een waaier aan mogelijkheden om de kust, inclusief badplaatsen en duinen, voor een lange tijd te beschermen tegen de zeespiegelstijging en stormen.
Ter plaatse
De eerste optie vereist minder ruimte. Er is op veel locaties voldoende plaats om harde maatregelen (bv. dijk) en hybride maatregelen (bv. grasdijk) te combineren en dat is goed voor de fauna en flora aan de kust en visueel aantrekkelijk.
- De hoog- en laagwaterlijn blijven waar ze vandaag zijn.
- Het nat strand (tussen hoog- en de laagwaterlijn) blijft even breed als vandaag.
- Het strand wordt stap voor stap verhoogd. Het groeit als het ware mee met de zeespiegelstijging.
- De kustbeschermingsmaatregelen nemen een deel in van het droog strand (boven de hoogwaterlijn).
- Dijken en duinen moeten verhoogd en versterkt worden om voldoende veiligheid te bieden.
Zeewaarts
Deze mogelijkheid zorgt ervoor dat het strand even breed blijft en zelfs groter wordt op veel plaatsen. Met de extra ruimte kan je investeren in sport- en recreatiefaciliteiten of een duinenpark. In een ideaal scenario wordt de kust een aaneengesloten duinenlandschap van de Franse tot de Nederlandse grens.
- We verschuiven de hoog- en laagwaterlijn ca. 100 meter in zee.
- Het nat strand (het strand tussen de hoog- en laagwaterlijn) blijft even breed.
- Het droog strand (boven de hoogwaterlijn) schuift op richting zee. Het blijft minstens even breed als nu en wordt op vele plaatsen iets breder.
- Het strand wordt stap voor stap verhoogd.
- We kunnen bijkomende kustbeschermingsmaatregelen inpassen voor de bestaande zeewering, zonder dat het strand kleiner wordt. Denk aan duinen, dijken of combinaties daartussen (hybride maatregelen).
- Ter hoogte van bestaande duinen is er voldoende ruimte om nieuwe duinen te laten aangroeien.