Eenzaamheid is een gevoel van gemis van een (hechte) emotionele band of contact met anderen. Iemand kan zich sociaal of emotioneel eenzaam voelen.
Bij sociale eenzaamheid gaat het om het gemis van sociale contacten en bij emotionele eenzaamheid over het gebrek aan diepgaande relaties. Daarom kunnen een scheiding, het verlies van een partner of een verhuis ertoe leiden dat mensen zich eenzaam voelen. Ze kunnen een combinatie van beide vormen ervaren. Hoe eenzaam iemand zich voelt, is heel persoonlijk.
Een gevoel van eenzaamheid is ook iets anders dan een sociaal isolement. Als we spreken van een sociaal isolement, dan hebben we het over de situatie waarin iemand zich bevindt. De oudere heeft weinig tot geen sociale contacten, wat die persoon eenzaam kan maken. Eenzaamheid is dan ook een gevoel. Dat maakt het moeilijk om te meten én op grote schaal te behandelen. De ene persoon kan zich eenzamer voelen dan de andere. Mannen zijn bijvoorbeeld vaker eenzaam dan vrouwen. Voor mannen is het vaak het gemis van sociale contacten, terwijl vrouwen vaker last hebben van emotionele eenzaamheid.
Het sociaal netwerk speelt een grote rol
Betekenisvolle relaties zijn belangrijk voor de levenskwaliteit én voor de gezondheid. Het sociaal netwerk van iemand speelt dus een belangrijke rol. Dat kan bestaan uit mantelzorgers, familieleden, vrienden, collega’s en buren: iedereen met wie een sociale relatie wordt aangegaan. Hoe kleiner het sociaal netwerk, hoe groter de kans dat iemand eenzaam is.
