Wat hebben zeemeerminnen te maken met verdronken dorpen? Welke rol speelt een ezel bij een uit zee opgevist Mariabeeld? Hoe komt het skelet van een vinvis in een kathedraal te hangen? Waarom kiest een visser voor de tatoeage van een zeemansgraf?
.
In Vergeten verhalen van de zee bundelt Katrien Vervaelen een verzameling vertellingen op de grens tussen realiteit en fantasie. Oude sagen en legenden worden verweven met geschiedenis, anekdotes uit de visserij en hier en daar een persoonlijke toets. Tij-dingen nodigde haar uit voor een zeevrouwsgesprek.
In moeilijke momenten biedt de zee mij altijd troost
Tij-dingen: Stel je eens kort voor. Wat is jouw link met onze gemeente?
Katrien Vervaelen: “Ik ben geboren in De Haan en woon in Zuienkerke. Mijn roots liggen aan de midden- en oostkust, maar in Koksijde kom ik graag. Meestal is dat voor een bezoekje aan het Abdijmuseum Ten Duinen, het Kunstencentrum Ten Bogaerde of natuurlijk het NAVIGO-museum. Tot enkele jaren geleden flaneerde ik graag langs de kerkhofmuur. Daar hingen de visservrouwen die Wouter Rawoens voor mijn boek portretteerde.”
T-d: Vergeten verhalen van de zee is niet je eerste boek
Katrien: “Ik startte met jeugdboeken, die meestal de historische toer opgingen. Na een twaalftal boeken waarvan een aantal young adult, begon ik oude sagen en verhalen van onze Noordzeekust te verzamelen. Omdat ik in die periode toch al volop bezig was met journalistiek werk voor Nest en Plus Magazine, ben ik volop gaan interviewen en zo ontstond Vissersvrouwen. Omdat daarna ook de mannen wilden vertellen, kwam Naar Island er. Dat boek focust op de IJslandvisserij vanuit Oostende en is ook zoveel mogelijk verteld door de mannen zelf. Daarna kwam Garnalen, gérnoars dat ik samen met Nancy Fockedey van het VLIZ (Vlaams Instituut voor de Zee, red.) schreef. Er kwam een zijsprong met Stories uit de stal, waarin een aantal oude veeartsen vertellen over de stiel van vroeger. De zee blijft altijd trekken en daarom schreef ik dit boek waarin ik de grens opzoek tussen realiteit en fictie. De oude sagen en legenden probeer ik te begrijpen aan de hand van historische gebeurtenissen, maar ook door quotes van vissers en strandjutters. Het is een wat eigenzinnige mix die blijkbaar goed aanslaat en misschien speelt het mee dat we in moeilijke tijden leven. En wanneer het leven lastig wordt, biedt de zee troost.”
T-d: Verwijs je in je boek naar onze regio? Of haalde je inspiratie uit Koksijde?
Katrien: “Jazeker. Het valt op hoeveel verhalen je in Koksijde ontdekt. Neem nu de duivelsput op Hof ter Hille (Koksijde Golf ter Hille, red.). Het archeologisch onderzoek dat daar gevoerd is, sluit perfect aan met de legende. Hoe de eigenares van het hof ter Hille per koets naar haar eigendom werd gebracht om de pacht te halen. Toen een wiel afdraaide en de koetsier de hulp van God inriep, schamperde ze dat ze zonder of met Gods wille ook wel zouden arriveren op het hof ter Hille. Het kwam haar duur te staan! Een andere plek in Koksijde die heel bijzonder is en beladen met volksgeloof en bijgeloof, is Baaldjes Kruis. Ook de verhalen die te maken hebben met de oude IJslandvaart zijn heel nauw verbonden met de gemeente. Er woonden indertijd heel wat mannen die meevoeren met de zeilschepen vanuit Duinkerke. De verhalen over tijdingen zijn bijzonder. Ook de rol die pastoor Lootens speelde. Hij begreep de vissersgemeenschap, had een sterk psychologisch doorzicht en werd zelfs geconsulteerd om ziekten af te lezen.”
Wanneer er geen bezoekers zijn, bestaat de kans dat je de geest van een oude monnik ontmoet
T-d: Welke verborgen plek in onze gemeente moeten we dringende (her)ontdekken?
Katrien: “Voor mij persoonlijk zijn de ruïnes van de oude abdij de plek waar ik even uit de wereld kan ontsnappen. Ik bezocht de plek veertig jaar geleden voor de eerste keer. Het lag er allemaal nog wat ruig bij en van restauratie was nog geen sprake. Plantjes zoals steenbreek en Leeuwenbekjes lieten de oude muren leven. Magisch. En daarom ga ik er soms naartoe op een mistige, druilerige dag. Wanneer er geen bezoekers zijn, bestaat de kans dat je de geest van een oude monnik ontmoet.”
T-d: Heeft u nog een speciale boodschap voor onze lezers?
Katrien: “In moeilijke momenten biedt de zee mij altijd troost. De wind aan de vloedlijn blaast dan mijn tranen weg. Het is dus een meerwaarde om aan zee te wonen, zeker in deze moeilijke tijden. Als je je eenzaam voelt, kuier langs de vloedlijn, tussen water en wind, luister naar de golven en er gebeurt een wonder.”