Uitgebeend: de historische rol van Wulpen en Oostduinkerke in de walvisvangst
Walvisvangst in de middeleeuwen zorgde ervoor dat de Noord-Atlantische grijze walvis en de noordkaper, uitstierven in de oostelijke Noord-Atlantische oceaan.
Dat toonde een internationaal onderzoek, gepubliceerd in het vakblad 'Royal Society Open Science' op walvisresten aan. Walvisbeenderen die tijdens archeologische opgravingen ook in Oostduinkerke en Wulpen werden gevonden (Koksijde Golf ter Hille).
Middeleeuwse walvisvangst
Wist je dat Europese walvisvangst al in de 8e eeuw begon? Verschillende culturen, waaronder de Basken, Noormannen, Vlamingen, Friezen, Angelsaksen en Scandinaviërs, waren actieve walvisjagers. Deze culturen hadden verschillende technieken en methoden voor de walvisvangst, waaronder speerwerpen, aandrijven en vangen in baaien of fjorden.
Een interessante ontdekking is dat sommige van deze culturen specifiek gericht waren op de jacht op de Noord-Atlantische grijze walvis en de noordkaper. Dit wordt ondersteund door het overwicht van overblijfselen van deze soorten op archeologische vindplaatsen.
16 walvisresten - gevonden op Koksijde Golf ter Hille - werden onderzocht.
Ook Vlamingen joegen op walvissen
Uit het onderzoek – waaraan gemeentearcheoloog Alexander Lehouck meewerkte – blijkt dat de Vlaamse walvisvaarders vooral de Noord-Atlantische grijze walvis en de noordkaper bejaagden. Op de site van Koksijde Golf ter Hille, waar hoeves uit de 10e-11e eeuw zijn opgegraven, werden 16 walvisbeenderen onderzocht. Veertien daarvan werden geïdentificeerd als Balaenidae, waarschijnlijk de noordkaper, terwijl de overige twee als grijze walvis werden geïdentificeerd. Dit bewijst dat de Noord-Atlantische grijze walvis waarschijnlijk het belangrijkste doelwit was van de Vlaamse walvisjagers.
De Noord-Atlantische grijze walvis was waarschijnlijk het belangrijkste doelwit van de Vlaamse walvisjagers
Impact van walvisvangst op uitsterven
De walvisvangst door Europese culturen lijkt een cruciale rol te hebben gespeeld in het uitsterven van de Noord-Atlantische grijze walvis en de noordkaper in de oostelijke Noord-Atlantische Oceaan. Deze soorten werden bejaagd vanwege hun nabijheid tot de kust en zo uiteindelijk naar uitsterving gedreven.
Conclusie
Dit onderzoek werpt een nieuw licht op de geschiedenis van de walvisvangst in Europa en de gevolgen daarvan voor walvispopulaties. De resultaten kregen heel wat internationale persbelangstelling: o.a. The New York Times publiceerde er een artikel over.
