Amsterdam, Antwerpen, Oostende, Nieuwpoort en Gent: in al deze steden bewonderde je vorig jaar prachtstukken uit de NAVIGO-collectie. Het museum zelf blijft nog even dicht, maar de objecten verdwijnen niet uit het zicht.
Integendeel, verschillende stukken staan als bruiklenen ergens anders in de spotlight. In binnen- en buitenland.
Bruiklenen: wat is dat?
Een museumcollectie is van iedereen. Zoveel mogelijk mensen moeten ervan genieten. Omdat een museum nooit alle objecten kan tonen, maakt bruikleenverkeer deel uit van de werking van een museum. Objecten worden uitgeleend aan andere instellingen, meestal voor tijdelijke tentoonstellingen of om deel uit te maken van een semipermanente opstelling.
Aan zo’n bruikleen zijn voorwaarden verbonden. Eisen rond bewaarcondities, verzekeringen en transport worden daarom vastgelegd in een officiële bruikleenovereenkomst. Eenmaal de administratie is afgehandeld, worden de objecten zelf voorbereid op hun reis. Alle stukken worden grondig gecontroleerd, waarbij de toestand zorgvuldig bekeken en genoteerd wordt in een conditierapport. Daarna worden de objecten ingepakt en zijn ze klaar voor transport. Wanneer de objecten uiteindelijk veilig en wel op hun nieuwe plaats belanden, volgt nog een laatste conditiecheck. Eventuele schade van tijdens het transport wordt zo ontdekt. Wanneer de bruikleen enkele maanden of jaren later afloopt, begint het proces opnieuw. Bruikleenverkeer is arbeidsintensief, maar het is het waard om de collectie zichtbaar te maken.
Affichereeks Eet Vis reist het land rond
De reeks Engelen van de zee van fotograaf Stephan Vanfleteren was te zien in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam, de IJslandvaart-collectie schitterde op de tijdelijke expo Onze IJslandvissers in Oostende, het Museum aan de Stroom (MAS) in Antwerpen koestert een NAVIGO-scheepsmodel en talloze NAVIGO-objecten brengen een oud visserscafé tot leven in de tentoonstelling Tournée Littorale in Oostende. De afgelopen tijd kende het NAVIGO-museum een druk bruikleenverkeer. Vooral de kleurrijke Eet Vis-affiches zijn gegeerde objecten. Ze pronkten tot begin november 2021 in Onze IJslandvissers om daarna direct door te reizen naar het Industriemuseum in Gent. Daar maken ze tot eind augustus 2022 deel uit van de tijdelijke expo Kassa, Kassa! over de geschiedenis van consumptie en distributie in ons land. De affiches dateren uit de jaren 1940 en werden uitgegeven door de Propagandacommissie voor een grooter vischverbruik. Deze vereniging werd begin jaren 1930 in het leven geroepen door het Bestuur van het Zeewezen met als doel de consumptie van verse zeevis de hoogte in te stuwen. Doel? Verse zeevis promoten als een gezonder alternatief voor vlees. Dat gebeurde met reclamecampagnes, affiches, kookboeken, brochures, kooklessen en voordrachten. Vis werd zo minder het voorrecht van de rijken. De propagandacommissie zette dan ook specifiek de democratische visgerechten in de kijker. Info en recepten over luxevissoorten als tong, zalm en tarbot kwamen niet aan bod, maar haring, wijting, koolvis, makreel, kabeljauw, rog en rode poon werden voorgesteld als waardige alternatieven. Zelfs een pietermanwas volgens een Eet Vis-kookboek uit 1953 een vervanger voor tong. Calcium, jodium en proteïnen kreeg je er gratis bij.
Een museumcollectie is van iedereen. Zoveel mogelijk mensen moeten ervan genieten
Wil je graag de bruiklenen van het NAVIGO-museum achterna reizen?
Bezoek dan deze plaatsen:
- MAS Antwerpen: expo Antwerpen à la carte, Haringbuis, tot mei 2026
- Industriemuseum Gent: tentoonstelling Kassa, Kassa!, affichereeks Eet Vis, tot 28 augustus 2022
- Venetiaanse Gaanderijen Oostende: expo Tournée Littorale, Pangers, scheepsmodel, schilderij, scheepslampen, decoratie en reddingsboei, tot 1 mei 2022
- Vismijn Nieuwpoort: permanente expo Zaal Verbanck, visserspret, zuidwester, visserskielen, klompen en visserssjaal, tot mei 2023
