Onze gemeente, samen met de provincie West-Vlaanderen, is al tien jaar bezig met het project rond de reconversie van de luchtmachtbasis in Koksijde-Dorp. Het gaat dan ook over een omvangrijk gebied (400 hectare) met een prachtig open landschap.
Heel wat elementen moeten een plaats krijgen op de vrijgekomen ruimte.
Geen gemakkelijke puzzel.
Daarom werd een integrale ruimtelijke visie uitgewerkt.
Wat voorafging
- 2012: de provincie West-Vlaanderen krijgt de bevoegdheid om een visie op te maken voor de reconversie van de militaire basis in Koksijde. Zo'n visie wordt niet zomaar uitgewerkt, daar gaat een heel traject van participatie en samenwerking aan vooraf.
- 2015: in opdracht van de provincie maakt ontwerpbureau BUUR een masterplan op in samenwerking met Koksijde, FOD Defensie, Veurne en Vlaanderen, na bevragingen bij lokale actoren, een SWOT-analyse met adviesinstanties en een intense ontwerpweek.
- 2017: communicatie dat de planningsprocedure voor het PRUP (provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan) kan worden opgestart, rekening houdend met verschillende scenario’s (al dan niet behoud van de Search & Rescue activiteiten op de site) en dat het overgrote deel van het terrein gefaseerd wordt overgedragen aan de gemeente Koksijde
- 2018: publieke raadpleging over de startnota PRUP SG Reconversie Militaire Basis Koksijde: startavond in cultuurcentrum CasinoKoksijde, drie infomarkten en een fietsroute met infopanelen rondom de basis Voor de herinvulling van de militaire basis in Koksijde, zijn bestemmingswijzigingen nodig. Zo kunnen andere activiteiten zich ontwikkelen op het huidige militaire domein. De opmaak van een PRUP biedt rechtszekerheid over bestemmingen en voorschriften, zodat een langetermijnvisie wordt uitgebouwd.
- 2019: Defensie bevestigt dat de helikopters verhuizen naar Oostende. Defensie blijft uiteraard een belangrijke partner en blijft ook nog oefeningen uitvoeren op de basis.
- 2020: eind 2019 selecteerde Vlaams minister Demir de reconversie van de militaire basis in Koksijde als strategisch project en kende hiervoor een subsidie toe. Dat was de basis voor de aanstelling van een voltijdse projectcoördinator in 2020. In november startte het Strategisch Project.
- 2021: voorontwerp PRUP is klaar, lancering communicatietraject, met logo en website (2022)
Wat brengt de (nabije) toekomst?
Welke stappen worden verwacht in 2022? Doel is om een ontwerp-PRUP te maken en, na het openbaar onderzoek, te komen tot een definitieve vaststelling. Geef gerust je opmerkingen of suggesties door tijdens dat openbaar onderzoek. Daarnaast nog de start van het communicatie- en participatietraject en op het terrein een eerste publieksevenement. Daarna volgt de ontwerpoefening open ruimte en hopelijk al snel een eerste realisatie op het terrein, bijvoorbeeld de verhuis van de technische diensten naar de kazernezone.
Het plan in een notendop: vijf pijlers
- Recreatieve luchtvaart: op geen andere plek aan onze kust vind je een recreatief vliegveld, het is een unieke locatie van bovenlokaal belang.
- Betaalbaar wonen: de woningen komen niet op de terreinen van de vroegere luchtmachtbasis, maar dankzij de verhuis van het milieupark en de Technische dienst komt er ruimte vrij aan de noordzijde van de vroegere luchtmachtbasis.
- Bedrijventerrein, milieupark en wetenschapspark: de nieuwe bestemming voorziet een intergemeentelijk containerpark langs de N8, dit kan in samenwerking met stad Veurne. Ook een bedrijventerrein met aandacht voor hernieuwbare energie en een wetenschapspark behoren tot de plannen.
- Recreatie en sport: aandacht voor sporten die worden beoefend in openlucht. Denk aan skaten of basketpleinen, wandelen of fietsen op de taxibanen of zelfs een deel van de landingsbanen, maar ook aan tijdelijke activiteiten als de Duinencross. Fietsers krijgen een bevoorrechte plek met als uitschieter de fietsverbinding tussen Veurne en Koksijde.
- Natuurontwikkeling en duinpolderovergang: niet alleen het duinengebied langs beide zijden van de R. Vandammestraat, maar ook waterloop het Langgeleed krijgen een voorname rol, samen met de weidse polderzichten die behouden blijven. Landbouw en natuur gaan hand in hand en versterken elkaar. Een mooi voorbeeld? De zogenaamde duinenpatatjes.
De Nieuwe Basis
Het strategisch project gaat gepaard met een nieuwe naam en logo. Het logo is een knipoog naar de landingsbanen die vanuit de lucht gezien een kruis vormen en straalt trots uit. Zowel over de rijke geschiedenis van het terrein als over de ruime mogelijkheden voor de toekomst. Het logo heeft geen kader en verbeeldt op die manier ook openheid. Op vandaag is het terrein alleen toegankelijk voor de militairen, maar daar komt verandering in. Het gebied zal een waaier aan invullingen bevatten. Daarom werden, naast het hoofdlogo, ook logo’s voor de deelprojecten ontworpen: nieuwe luchtbasis, innovatiebasis, recreatiebasis, natuurbasis en woonbasis.
Zicht op de polders
In de komende jaren wordt er met verschillende partijen gewerkt aan een aantal concrete acties: gesprekken over de verkoop van het terrein, lancering van de deelprojecten, voorbereiding van concrete realisaties op het terrein, nadenken over tijdelijke invullingen, fasering, financiële haalbaarheid, participatie op verschillende momenten en een ontwerpoefening Open Ruimte.
De open ruimte en het landschap zijn de twee speerpunten van het strategisch project. Er zijn heel wat uitdagingen en doelstellingen op vlak van natuur, landbouw, recreatie en water. Om al die elementen een volwaardige plek te geven, wordt er geluisterd naar verschillende partijen en gaan experten aan de slag om deze evenwichtsoefening uit te werken.
In deze omgeving, tussen de duinen en het polderlandschap, is nood aan behoud en versterking van de natuur- en landbouwwaarden, in het bijzonder de beschermde duinpolderovergang. Bovendien wordt gedacht aan de ecologische verbinding met de omgeving rond De Nieuwe Basis, zoals de verbinding tussen de Noordduinen en Belvédèreduinen en de waterhuishouding van het Langeleed. Om Koksijde met Veurne te verbinden voor fietsers, wordt een fietssnelweg voorgesteld. Hierlangs kan een groene as liggen als ecologische stapsteen om de grotere natuurgehelen met elkaar te verbinden.
De komende jaren kunnen er al realisaties zijn op het terrein: bv. de verhuis van de technische diensten van de gemeente naar de kazernezone.
Verschillende invullingen
In het plan dat voorlopig op tafel ligt, worden heel wat invullingen voorzien op De Nieuwe Basis. Voor sport en recreatie wordt de bestaande verharding zoveel mogelijk hergebruikt, waarbij ook een link kan zijn met het bestaande recreatieve netwerk van fiets-, wandel- en mountainbikeroutes. De landingsbanen worden gedeeltelijk behouden voor recreatieve luchtvaart. Alleen een kleine zone blijft bewaard als helikopterplatform voor de FOD Defensie, waarop zij specifieke trainingsoefeningen blijven uitvoeren. Daarnaast is er ook plaats voor gemeenschapsvoorzieningen en ruimte voor een lokaal bedrijventerrein, een wetenschapspark en een intergemeentelijk milieupark.
