Twee nieuwe ereburgers: paardenvissers Eddy D’Hulster en Bernard Debruyne

Eddy (78) startte met garnaalvissen te paard in 1968. Toen was hij kind aan huis op de ranch van de Rosten Durang. ’s Zomers leidde hij met vrienden de paarden en pony’s van Jules de Rosten naar het strand om ze voor een ritje aan toeristen te verhuren. Maar de andere seizoenen ging Jules vaak garnaalvissen te paard. Hoe meer paarden hij kon inzetten, hoe groter de vangst en dus zat Eddy ook al snel op een paard. Mang Vanbillemont, een andere iconische figuur, werd zijn leermeester. “Hij was de baas en zeer ervaren, soms gaf hij kennis mee,” vertelt Eddy, “maar niet meer dan nodig. Zodat je hem niet zou overtreffen!” De paardenvisserij slorpte al Eddy’s vrije tijd op, na zijn job als radio-operator bij Radio Oostende. Ook zijn vriendin Rosa, Jules’ dochter, waarmee hij huwde, was vele jaren paardenvisser, evenals later dochter Corinne. Maar niet officieel, toen waren de mannen daar nog niet rijp voor.

Wonderbaarlijke vangst

Al die jaren noteerde Eddy in zijn zeeboekjes nauwgezet het uur van laagwater en de gevangen kilo’s. Gemiddeld zo’n honderd keer per jaar trok hij met paard en kar naar zee. Door zijn leeftijd is dat nu uiteraard veel minder. Zijn recordvangst bedroeg ooit 106 kg. in één tij.

Eddy: “Eigenlijk had het record veel meer kunnen zijn. Op een dag viste ik samen met Roland Vanbillemont. Na de eerste sleep zaten onze korren (ijzeren raam met scherpe onderkant, waaraan een zakvormig net hangt dat over den zeebodem sleept, red.) tot aan de ketting vol met garnaal. Maar Rolands boei die de kuil van het net dichthoudt, had door het gewicht losgelaten en hij verloor heel z’n vangst. Ik deelde mijn eerste wonderbare vangst met hem, elk een volle korf. Thuis zag ik dat het ging om 80 kg., maar reken daarbij ook de weggegeven garnalen.”

Voor de afzet van de gernaors moest hij niet vrezen. Ze verkochten als zoete broodjes, aan huis of van deur tot deur. Enkel blije gezichten: bring nog moar een poar kilo! Altijd uitverkocht, uitgevochten bij manier van spreken…

Medio de jaren ’90 werd Eddy zo’n beetje de woordvoerder van de paardenvissers. In februari 1996 was hij initiatiefnemer van een eigen vereniging: d’Oostduinkerkse paardenvissers. Het doel was een soort gilde in het leven te roepen om samen op te treden voor de belangen van de paardenvissers in plaats van elk apart. De gemeente had meteen een aanspreekpunt. Knelpunten werden samen besproken en indien mogelijk opgelost. Bijvoorbeeld de problematiek van de weiden voor de paarden. Daarnaast organiseerde de vereniging ook het jaarlijkse Feest van d’Oostduinkerkse paardenvissers, met o.a. uitreiking van de Paardenvisserstrofee.

Zijn mooiste herinnering vindt hij de periode toen hij samen te paard viste met zijn dochter Corinne en haar grootvader de Rosten Durang. Drie generaties samen in zee. Beklijvende herinneringen waren het afscheid nemen van trouwe paarden waarmee hij jaren had gevisten die een stukje van hemzelf geworden waren.

Eddy droomt ervan om in het jaar 3000 even terug te komen en te zien dat de paardenvisserij, "waar ik met hart en ziel voor geleefd hebt", nog springlevend is, "met gedrevenheid en passie zoals ik het steeds heb gedaan.”

Bernard stapte op zaterdag 12 juni in het huwelijksbootje met zijn Katleen. Exact veertien dagen later werd hij ereburger. Bernard (57) is een telg uit het Oostduinkerkse gezin Michiel Debruyne-Denise Desaever. Vader Michel stierf al vele jaren geleden. Moeder Denise is vooral in kringen van strandvissers bekend als legendarische aasdelfster, wormen “steken” op het strand.

Zoals Eddy bracht ook Bernard veel vakantiedagen door op het domein van Jules Durant. In die sfeer zette hij zijn eerste stappen als paardenvisser. Bernard: “Op een zomerdag hielp ik Eddy met zijn netten. Daar komen ineens Corinne, Eddy’s dochter, en haar vriendin Carine Coulier aangelopen. Ze waren op pony’s naar het strand gekomen, maar er daar afgetuimeld wegens afgeschoven zadels. De pony’s waren weggelopen, tussen al het volk. Eddy kwam vlug uit de branding om naar de pony’s op zoek te gaan. Hij vroeg me op z’n paard te springen en verder te vissen. Ik sprong erop en viste heel de tij vol… Ik was toen 15 of 16, de eerste keer…” Een paar jaar later kocht ik dan mijn eerste eigen paard. Ook Bernard voelde zich onweerstaanbaar door paard en zee aangetrokken. Hoe meer, hoe liever. Daarom opteerde hij beroepshalve voor weekendwerk. Zo had hij vijf dagen in de week vrij om te paardenvissen. ’s Morgens om 3 uur opstaan om uit te rukken is voor hem geen enkel probleem.

Bernard: “Heel dikwijls trek ik er alleen op uit. Alhoewel er aan zee altijd wel iemand rondloopt. En je soms dingen ziet die het daglicht niet verdragen… Als ik dan aan zee ben, moet ik nog een tijdje in het donker vissen. Maar ook dan vis ik zonder licht. Ik heb genoeg aan de schemering van de maan, de lichten van de dijk, de schijn op het water, het is nooit helemaal donker. Dan zie je geleidelijk het gloren van de dageraad, het opkomende licht, keer op keer een unieke ervaring, bovenop je paard, onder je het water, te midden het ruisen van de zee…”

Trots op Gregory

Zijn recordvangst bedraagt 89 kg. in één tij. Dat zijn natuurlijk zeldzame uitzonderingen, maar een gemiddelde van 10 à 12 kg. per tij over een jaar vindt hij heel goed. Om zijn vangsten te roken, zweert hij nog bij een houtvuur onder de ketel, goed voor de smaak, geen gas dus. De garnalen dienen voor eigen gebruik en voor particuliere klanten. “Ik heb er nooit te veel, bijna altijd te kort. Dertig kg.? Geen probleem. De opbrengst? De helft voor eten voor paard Titi, de andere helft om met de maten een pintje te drinken”, vertelt hij.

Uit zijn album herinneringen kiest Bernard een hilarische: “Miss België Ann Van Elsen zou zich in bikini laten fotograferen bij mij en mijn paard. Collega Xavier Vanbillemont was er ook. Ze stond heel dicht bij het paard, dat natuurlijk zijn bit in had. Daar is een haakje aan. Dat haperde ineens aan haar bikini. En hup, haar bikini de lucht in! Daar stond Miss België te springen met haar handen voor haar borsten...”

Een minder aangename herinnering? De keren dat televisieploegen hem vroegen om enkele keren zijn paard te bestijgen tot ze het goed vonden. “Want dikwijls vinden ze dat het te vlug gaat. Wie begrijpt dat, ik ook niet, dat is één vloeiende beweging. Je kan immers toch niet traag op je paard kruipen?”

En ook Bernard koestert een verlangen: “Dat ik nog heel langgezond mag blijven en nog heel veel jaren kan paardenvissen. En dat geldt ook voor mijn zoon Gregory. Hij trad in mijn voetsporen. Op hem ben ik heel trots, hij is nu 25 en al bijna tien jaar paardenvisser. Ook hoop ik dat de garnaalvisserij te paard altijd blijft. Maar ik ben er zeker van: de traditie zal nooit verdwijnen…”